Linux ဆိုတာ

လူေတြက Linux ဆိုတာကိုပဲ သိၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ Ubuntu လို႕ေျပာလိုက္ရင္ ဘာမွ မသိၾကဘူး။ အဲလိုပဲ Mandriva , Fedora စတာေတြေျပာလည္း မသိၾကပါဘူး။ Ubuntu က Linux လို႕ရွင္းလုိက္ရင္ Fedora က အျခား OS ၾကီးလား ျဖစ္သြားၾကျပန္ေကာ။ အမွန္တုိင္းဆိုရင္ေတာ့

Ubuntu, Fedora, Mandriva စတာေတြက distro ေတြပါ။ Linux kernel ကို အသံုးျပဳထားတဲ့ distro ေတြေပါ့။ ဒါဆို ဘာလို႕ distro ဒီေလာက္ အမ်ားၾကီးျဖစ္ေနရတာလဲ။ ဘယ္ distro ကို သံုးသင့္လဲ။ ဘာေၾကာင့္ အဲဒီ distro ကိုသံုးရလဲ။ ေမးခြန္းေတြက အမ်ားၾကီးပဲဗ်။ Linux ကို ေလ့လာမယ္လို႕ ေၾကြးေၾကာ္လုိက္တာနဲ႕ မ်ားျပားလွတဲ့ distro ေတြထဲမွာ ဘယ္ distro ကိုေလ့လာရမွန္းမသိ ျဖစ္တတ္ၾကပါတယ္။ Linux ကို ေလ့လာမယ္လူေတြအေနနဲ႕ distro တစ္ုခကို ေရြးခ်ယ္ရေတာ့မယ္။ အဲလိုေရြးခ်ယ္မယ္ဆိုရင္
၁။ သင့္ skill level
၂။ အသံုးျပဳမယ့္ ရည္ရြယ္ခ်က္
၃။ package management system
စတာေတြကို ၾကည့္ျပီး ေရြးခ်ယ္ရတာေပါ့။

သင့္ skill level

Linux Distro ေတြအကုန္လံုးဟာ skill level တစ္ခုထဲအတြက္ ထုတ္ထားတာမဟုတ္ပါဘူး။ linux ကိုနည္းနည္း သံုးဖူးတဲ့လူေတြ ရိွတယ္။ ၾကာၾကာသံုးဖူးတဲ့လူေတြရိွတယ္။ အျမဲ သံုးေနတဲ့လူေတြရိွတယ္။ အဲလိုကြဲျပားျခားနားၾကတဲ့အတြက္ သင္ဟာ Linux ကို ဘယ္ေလာက္ထိ ရင္းႏီွးကၽြမ္းဝင္လဲေပၚမွာ မူတည္ျပီးေတာ့ distro ကိုေရြးခ်ယ္ရပါမယ္။ စသံုးတဲ့ လူေတြအတြက္ Ubuntu က ျပဳလုပ္ထားပါတယ္။ အခုမွ စသံုးမယ့္လူေတြကေတာ့ Ubuntu ကို စသံုးဖို႕အသင့္ေတာ္ဆံုးပဲ။ အျခား distro ေတြျဖစ္တဲ့ Gentoo သို႕မဟုတ္ Slackware စတာေတြက Ubuntu နဲ႕ ယွဥ္လိုက္ရင္ သံုးရတာ နည္းနည္းပိုခက္တယ္။ Ubuntu က အရိုးရွင္းဆံုးနဲ႕ အလြယ္ကူဆံုးျဖစ္ျပီး user control ပိုင္းေတြ user supporting ပိုင္းေတြမွာ ေကာင္းမြန္ပါတယ္။ advanced user ေတြကေတာ့ ကိုယ့္နည္းလမ္းနဲ႕ ကိုယ္ခ်ဲ႕ထြင္ျပီး သံုးခ်င္ၾကတယ္။

အရမ္းလြယ္ကူျပီး အဆင့္ဆင့္ သြားေနရတာေတြကို မၾကိဳက္တာေတြရိွတတ္ပါတယ္။ Linux နဲ႕ ရင္းႏီွးကၽြမး္ဝင္ျပီးသားလူေတြ အေနနဲ႕မုိ႕သာ Ubuntu ကို ေရြးခ်ယ္ၾကမွာပါ။ စသံုးတဲ့ user အေနနဲ႕ ဘာမွန္းမသိပဲ ေရြးခ်ယ္တဲ့အခါ Gentoo ကိုသံုးရင္ ပိုၾကိဳက္ေကာင္းၾကိဳက္သြားမွာပါ။ တနည္းေျပာရင္ အသံုးျပဳလာတာ ၾကာလာတာနဲ႕အမွ် Linux ကို ရင္းႏီွးကၽြမ္းဝင္လာမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ distro ကို ေရြးခ်ယ္ရမွာ Linux နဲ႕ ဘယ္ေလာက္ရင္းႏီွးဘူးလဲေပၚမွာ မူတည္ျပီးေတာ့ ေရြးခ်ယ္ၾကတာပဲ။ Windows သံုးရတာ familiar ျဖစ္ေနျပီ ဆိုတဲ့သူေတြကေတာ့ Mandriva ကိုစမ္းသံုးၾကည့္ုလို႕ရတယ္။ mandriva ဟာ windows user ေတြအတြက္ ရည္ရြယ္ျပီးေတာ့ ထုတ္ထားတာပါ။

ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ Linux ကို စသံုးျပီဆိုတာနဲ႕ ထူးျခားတဲ့အေတြ႕အၾကံဳေတြရသြားမွာပါ။ သံုးရင္းကေန အျမဲ ဆက္သံုးျဖစ္သြားရင္ သင့္ကိုယ္သင္ expert တစ္ေယာက္လုိ႕ ထင္ေကာင္းထင္လာလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ Linux ကို စမ္းသံုးၾကည့္တာေတာ့ မမွားဘူးေပါ့။

အသံုးျပဳမယ့္ ရည္ရြယ္ခ်က္

Linux ကို ကၽြန္ေတာ္တုိ႕ေတြဟာ ရည္ရြယ္ခ်က္ အမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႕ အသံုးျပဳၾကတယ္။ အသံုးျပဳတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ေပၚမူတည္ျပီး distro ေတြလည္း ကြဲျပားကုန္တယ္။ Mandriva , OpenSuse, Ubuntu စတဲ့ distro အခ်ဳိ႕ဟာ Desktop ေတြအတြက္ ရည္ရြယ္ျပီး ျပင္ဆင္ျပီး ထုတ္လုပ္ထားၾကတယ္။ အျခား distro ေတြကေတာ့ ( Cents OS လိုမ်ဳိးေပါ့ ) server ေတြအတြက္ ရည္ရြယ္ျပီး ထုတ္လုပ္ၾကတယ္။ အနည္းငယ္ေတာ့ distro ( Debian လိုမ်ဳိး ) distro ေတြကေတာ့ user ေတြ configure လုပ္တဲ့ေပၚမွာမူတည္ျပီးေတာ့ အားလံုးနဲ႕ အဆင္ေျပေအာင္ ထုတ္လုပ္ၾကတယ္။

Desktop-orient နဲ႕ server-orient distro ေတြက အေရးေတာ့မၾကီးပါဘူး။ ဘာျဖစ္လုိ႕လည္းဆိုေတာ့ သင္ကိုယ္တိုင္ လိုအပ္တဲ့ function ေတြကို LINUX မွာ ထည့္သြင္းႏိုင္လုိ႕ပါ။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီလိုမ်ဳိးထည့္သြင္းဖို႕က သာမာန္ user တစ္ေယာက္အေနနဲ႕ေတာ့ သိပ္ေတာ့လြယ္လွတာမဟုတ္ဘူးဗ်။ အခ်ဳိ႕ေတြကလည္း server ေကာ desktop ေကာ ႏွစ္ခုလံုး ကို ထည့္သြင္းျပီး အသံုးျပဳၾကတာေတြလည္း ရိွၾကတယ္။

Distro အမ်ားစုကေတာ့ graphic driver ေတြကို သိပ္မသိၾကပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တို႕ေတြအေနနဲ႕ online ရိွတာနဲ႕ အလြယ္တကူသြင္းလို႕ရတယ္ေလ။ server version ေတြဆိုရင္ေတာ့ GUI ပိုင္းက သိပ္မလိုဘူးေပါ့။ အမ်ားအားျဖင့္ server version အတြက္ဆိုရင္ command mode နဲ႕လာၾကတာေတြလည္း ရိွၾကတယ္။

တကယ္လို႕ သင္က server version အတြက္ဆိုရင္ေတာ့ Cents , Debian ,SME Server စတဲ့တစ္ခုခုကို ေရြးလို႕ရတယ္။ Desktop ပိုင္းပဲဆိုရင္ေတာ့ OpenSuse, Ubuntu, Feodra, Mandriva စတာေတြ ေရြးလို႕ရတယ္။ တကယ္လုိ႕ သင္က hybrid သံုးခ်င္ရင္ေတာ့ Package Manager ေတြကေန တဆင့္ သြင္းရေတာ့မွာေပါ့။

Package management

ကၽြန္ေတာ္တို႕ေတြ windows မွာဆိုရင္ေတာ့ setup.exe နဲ႕သြင္းရတယ္ေလ။ ဒါေပမယ့္ Linux မွာေတာ့ package ေတြနဲ႕ သြင္းရတာျဖစ္သြားျပီ။ package ေတြကို လြယ္လြယ္ကူကူသြင္းလို႕ရေအာင္ package manager ေတြက ကူညီေပးတယ္။ Package ေတြကလည္း distro ေတြေပၚမွာ မူတည္ျပီး ကြဲျပားၾကတယ္။

အရင္ကဆို package ေတြကို သြင္းရတာ မလြယ္ကူပါဘူး။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ package manager ေတြေပၚလာတဲ့အတြက္ သြင္းရတာေတြ ျပန္ျဖဳတ္ရတာေတြ လြယ္ကူလာပါတယ္။

Package management with Mandriva (urpmi)
Distro ေတြေပၚမွာမူတည္ျပီး package ေတြကလည္း ကြာသြားတယ္။ အဲဒီအတြက္လည္း သြင္းရေအာင္ လြယ္ကူေအာင္ distro ေတြက သူတို႕ရဲ႕ package manager ေတြကို ထည့္သြင္းေပးထားတယ္။ package အမ်ဳိးအစားေတြကေတာ့



Tool Name	Used By
Advanced Packaging Tool (apt-get)	Debian, Ubuntu (and its variants), gOS, Linux Mint, Sidux, Knoppix
YUM	Fedora, CentOS/Red Hat Enterprise Linux
Yast	OpenSUSE
Portage	Gentoo
Urpmi	Mandriva

Linux ဟာ windows မွာလို အေခြေတြဝယ္ေနစရာမလုိဘူး။ software ေတြအမ်ားၾကီး free ရေနပါတယ္။ package manager ကေန အသင့္ေရြးျပီး သြင္းရံုပဲ။ လြယ္လည္းလြယ္တယ္။ crack လုပ္စရာေတြ မလိုဘူး။ ေငြလည္းမကုန္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ internet ေတာ့ရိွဖုိ႕လိုပါတယ္။

http://www.saturngod.net/?p=1080#more-1080
by Saturngod